علائم و نشانههای درد تخمدان
درد تخمدان معمولاً در قسمت تحتانی شکم، زیر ناف و در ناحیه لگن احساس میشود.
این درد گاهی به صورت مبهم و آرام یا و گاهی به حالت دردهای تیز و ناگهانی خود را نشان میدهد.
کیست تخمدان معمولاً زمانی علائم ایجاد میکند که پاره شود، بسیار بزرگ باشد یا خونرسانی به تخمدانها را مختل کرده باشد.
در این موارد، ممکن است علائم زیر نیز همراه با درد بروز کنند:
• درد هنگام رابطه جنسی
• مشکل در اجابت مزاج
• نیاز مکرر به ادرار کردن
• پریودهای سنگین، پریودهای نامنظم یا پریودهای سبکتر از حالت عادی
• نفخ و تورم شکم
• احساس سیری پس از صرف مقدار کمی غذا
دلایل درد تخمدان
کیست تخمدانی و درد تخمدان
از مهمترین دلایل درد تخمدان میتوان به کیست تخمدان اشاره کرد.
کیستها، کیسههای پر از مایع هستند که در تخمدانها تشکیل میشوند.
اندازه کیستها متفاوت بوده و معمولاً در زمان تخمکگذاری ایجاد میشوند.
بانوانی که در سنین باروری قرار دارند، بیشتر به کیستهای تخمدانی مبتلا میشوند.
کیستهای تخمدانی معمولاً علامت خاصی ایجاد نمیکنند و بعد از گذشت یک الی دو ماه بهخودیخود برطرف میشوند.
اما اگر اندازه کیست بزرگ باشد در هنگام تخمکگذاری درد ایجاد میکند.
وابسته به اینکه کیست در کدام تخمدان تشکیل شود، درد در سمت راست یا چپ شکن و لگن احساس میشود.
برخی از پزشکان برای کمک به کوچک شدن کیست، قرص ضدبارداری تجویز میکنند.
در غیر این صورت برای برداشتن کیستهای بزرگتر بهتر است از جراحی استفاده کنیم.
اندومتریوز و درد در تخمدان
آندومتریوز از مهمترین اختلالات دستگاه تولید مثلی زنان است که با درد و عوارض زیادی همراه است.
در این حالت، بافتی مشابه آندومتر که داخل رحم را میپوشاند، در خارج از رحم رشد میکند.
طی سیکل ماهانه، آندومتر ضخیم شده با هر بار خونریزی ریزش میکند.
در اندومتریوز نیز دقیقاً همین اتفاق تکرار میشود، با این تفاوت که پس از ضخیم شدن و خونریزی، بافت تخریبشده راهی برای خروج از بدن ندارد.
درنتیجه ناحیه اطراف آن تحریکشده و اسکار و چسبندگی ایجاد میشود.
تخمدانها، لولههای فالوپ و بافت لگن در این اختلال درگیر هستند.
دردهای شدید قاعدگی، درد لگن یا کمر، ادرار دردناک، ناراحتیهای گوارشی و رابطه جنسی دردناک از علائم آندومتریوز هستند.
شدت این بیماری در افراد مختلف متفاوت است و در صورت عدم مراجعه به پزشک، ممکن است به ناباروری دچار شوید.
بیماری التهابی لگن
بیماری التهابی لگن و یا درد لگن یک عفونت دستگاه تناسلی در زنان است.
این بیماری می تواند روی رحم، لوله های فالوپ و تخمدان ها اثر بگذارد.
این عفونت می تواند به طور طبیعی اتفاق بیفتد یا از طریق جنسی منتقل شود.
بیماری التهابی لگن بیشتر در زنان 15 تا 25 ساله شایع است.
گاهی درد لگن به حدی زیادی است که باعث درد تخمدان می شود و همین امر سبب می شود پزشکان آن را با کیست تخمدان اشتباه بگیرند.
علائم دیگر این بیماری به شرح زیر هستند:
• درد یا حساسیت لگن
• سوزش در هنگام ادرار کردن
• حالت تهوع
• استفراغ
• خونریزی نامنظم
• تغییر در ترشحات واژن
• درد هنگام مقاربت
• تب
• لرز
سرطان تخمدان
یکی دیگر از علل درد تخمدان ابتلا به سرطان تخمدان است.
البته احتمال بروز این سرطان تقریبا نادر است و از 100000 زن 11 نفر به این سرطان مبتلا می شوند.
میانگین سنی زنان مبتلا به این سرطان 63 سال است.
علائم احتمالی سرطان تخمدان به شرح زیرند:
• نفخ یا تورم در شکم
• سیری هنگام غذا خوردن
• کاهش وزن
• درد در لگن
• تغییر در عادات روده
• تکرر ادرار
عوامل خطر ابتلا به سرطان تخمدان:
• سابقه خانوادگی ابتلا به آن
• مصرف داروهای خاص
• جهش های ژنتیکی خاص
درد تخمدان ناشی از حاملگی خارج رحم
حاملگی خارج از رحم بدین صورت است که معمولاً تخمک در یکی از لولههای رحمی بارور میشود.
بروز این عارضه اغلب ممکن است منجر به ایجاد درد متوسط تا شدید تخمدان شود و نیاز به درمان اضطراری دارد.
درد تخمدان قبل از پریود
طبق تحقیقات و بررسیهای انجامشده، مهمترین دلیل درد در هنگام عادت ماهیانه و قبل از آن، ترشح هورمونهای مختلف مثل استروژن و پروژسترون و ماده شیمیایی پروستاگلاندین، افزایش اندازه تخمک و پاره شدن جداره تخمدان است.
همه این عوامل دست در دست یکدیگر، تغییرات فیزیکی و روحی را رقم میزنند که در اصطلاح سندرم پیش از قاعدگی یا PMS نام دارد. برای برخی از افراد، این سندرم بهقدری شدید است که آنها را از فعالیتهای روزمره بازمیدارد.
البته تغییرات خلقی و فیزیکی در این دوره چندان عجیب نیست و بهتر است نگرانی خاصی بابت آن نداشته باشید.
درمان درد تخمدان
درمان درد به عواملی مانند سن، علائم و عامل زمینهای بستگی دارد.
اگر به سندرم پیش از قاعدگی یا میتل اشمرز مربوط شود معمولاً درمان خاصی وجود نداشته و بهمرورزمان برطرف میشود.
اما در موارد شدیدتر مانند اندومترویوز و سرطان تخمدان، شیمیدرمانی و عمل جراحی پیشنهاد میشود.
قبل از شروع درمان درد تخمدان، مهمترین اقدام مراجعه به پزشک متخصص است.
ازآنجاییکه بیشتر دردهای تخمدانی به علت کیستهای تخمدانی بروز میکنند درمان بهصورت زیر خواهد بود:
• پایش و مراقب: بعضی از کیستهای تخمدان معمولاً بدون درمان از بین میروند.
اگر کیست از نوع عملکردی باشد بهاحتمالزیاد پزشک چنین رویکردی را در پیش بگیرد. ممکن است بعد از چند هفته یا چند ماه با انجام یک سونوگرافی اندازه کیست بررسی گردد
• تجویز دارو: در بعضی شرایط، برای کاهش اندازه کیست و یا از بین بردن آن داروهای هورمونی برای جلوگیری از تشکیل کیستهای بعدی تجویز میشود
• جراحی: اگر کیست علائم ایجاد کند و بزرگتر شود، برای برداشتن آن نیاز به جراحی خواهد بود.
نوع جراحی بستگی به اندازه کیست و شکل ظاهری آن در سونوگرافی دارد
درمان خانگی درد تخمدان
برای تسکین درد تخمدان، چندین روش خانگی وجود دارد که میتوان با مشورت پزشک از آنها استفاده کرد.
این روشها بیماری را درمان نمیکنند اما در مدیریت علائم و کاهش درد موثر هستند.
در ادامه چند روش را نام میبریم.
مصرف داروهای مسکن بدون نسخه
مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDS) به کاهش درد تخمدان و گرفتگیهای پریودی کمک میکنند.
کمپرس آب گرم
گرما باعث کاهش درد و افزایش جریان خون میشود و در نتیجه، درد عضلانی را کاهش میدهد.
ماساژ
ماساژ در ناحیه کمر، ران، شک و باسن میتواند باعث کاهش درد عضلات و کمتر شدن درد تخمدان شوند.
ورزش
انجام ورزشهایی مثل یوگا یا پیلاتس میتواند باعث کاهش درد در ناحیه تخمدان شود.
