پوكی استخوان بیماری مربوط به استخوان ها است.
در این بیماری استخوان ها اصطلاحا متخلخل می شوند.
ساختار میكروسكوپی استخوان ها به صورت لانه زنبوری است.
منافذ و خانه های استخوان پوك بسیار بزرگتر از استخوان سالم است.
در این حالت استخوان ها به تدریج جرم و چگالی خود را از دست می دهند و بسیار حساس و شكننده می شوند.
متاسفانه این بیماری هیچ علامت اولیه ای ندارد و زمانی بروز می كند كه یكی از استخوان ها ( معمولا استخوان لگن و مچ) می شكند؛ به همین دلیل به آن بیماری خاموش گفته می شود.
علل پوكی استخوان
استخوان ها از فیبرهای كلاژن و مواد معدنی تشكیل شده اند.
از بدو تولد تا اوایل 20 سالگی، سلول های استخوانی با جذب مواد مغذی و معدنی رشد می كنند و متراكم می شوند.
معمولا اوج تراكم استخوان ها در 20 سالگی است.
رشد و توسعه استخوان ها تا حدود 25 سالگی ادامه دارد و پس از آن به ندرت كاهش می یابد.
پس از 45 سالگی و با افزایش سن، تراكم استخوان ها به تدریج كاهش می یابد و كلسیم لازم برای بدن از ذخیره استخوان ها تامین می شود.
كاهش تراكم استخوان ها با افزایش سن كاملا طبیعی است ولی برخی عوامل این فرآیند را تسریع می كند.
برخی از این علل عبارتند از :
-كم تحركی
-عدم استفاده از مواد حاوی كلسیم
-كاهش ویتامین D در بدن
-ابتلا به بیماری های خاص مانند سرطان
-استفاده از داروهای استروئیدی
-یائسگی زودرس (كمتر از 45 سال)
-استعمال دخانیات
-كاهش استروژن در بدن
-شرایط پزشكی خاص مانند پركاری تیرویید، بیماری سلیاك، نارسایی مزمن كلیه، آرتریت روماتویید، بیماری های مزمن كبدی، دیابت نوع 1 و 2 و چاقی
چه کسانی بیشتر به پوکی استخوان مبتلا میشوند؟
اغلب افراد در سنین بالا به پوکی استخوان دچار خواهند شد، ولی در زنان پوکی استخوان حتی ممکن است قبل از سن یائسگی آغاز شود؛ با این وجود، شکستگیهای ناشی از آن در سنین بالاتر ایجاد میگردد.
بیشترین افرادی که در معرض شکستگی ناشی از پوکی استخوان قرار میگیرند، زنان یائسه هستند؛ زیرا در این دوران سطح استروژن به طور قابل توجهی کاهش مییابد.
شکستگیهای لگن وخیمترین عارضه استئوپروز یا پوکی استخوان است که سه چهارم شکستگیهای لگنی در زنان رخ میدهد.
اگر سنجش تراکم مواد معدنی استخوان را معیار قرار دهیم، تعداد قابل توجهی از زنان بویژه در دوران یائسگی، دچار کاهش توده استخوانی در گردن و استخوان ران میباشند.
علائم پوکی استخوان
برخلاف بسیاری از بیماریهای مزمن، پوکی استخوان جز در موارد حاد که فرد را با شکستگی مواجه میکند، علامتی ندارد؛ به همین دلیل استئوپروز را بیماری خاموش نیز مینامند.
بیشترین شکستگیهای ناشی از پوکی استخوان به ترتیب در ستون مهرهها، استخوان رادیوس و لگن رخ میدهد.
شکستگیهای لگن وخیمترین عارضه استئوپروز بوده و حتی در برخی از موارد، میتوانند سبب مرگ بیمار شوند.
شکستگیهای ناشی از پوکی استخوان اغلب به دلیل حوادث بسیار معمولی ایجاد میشوند که افراد سالم به هیچ وجه در آن موقعیتها دچار شکستگی نخواهند شد.
به عنوان مثال میتوان به شکستگیهای مهرهای اشاره نمود که در بسیاری از آنها با یک فشار مختصر مانند بلند کردن یک جسم، عطسه کردن و خم شدن رخ میدهند.
تشخیص پوکی استخوان
معمولاً تست سنجش پوکی استوان در خانومهایی که در سن یائسگی به سر میبرند یا در مواردی که عامل زمینهای برای پوکی استخوان تشخیص داده شود، انجام خواهد شد.
تشخیص استئوپروز، معمولاً با تست سنجش تراکم استخوان انجام میشود و مهمولاً در سنین بالا مسجل میشود.
سنجش تراکم استخوان معمولاً در سنین بالا یا در پی یک شکستگی حاد توسط پزشک متخصص درخواست میگردد.
عکسهای رادیوگرافی شاخص خوبی برای تشخیص پوکی استخوان نخواهند بود؛ زیرا نفوذ کم یا بیش از حد اشعه در فیلم عکاسی، روی کیفیت آن تأثیر میگذارد و تشخیص را مختل میکند.
بهترین راه تشخیص استئوپروز، براساس سنجش تراکم مواد معدنی استخوان میباشد.
مکمل های استخوان ساز چه ترکیباتی دارند ؟
به طور معمول در مکملهای استخوان ساز یا مفصل ساز برخی از ترکیبات مشترک هستند:
• کلسیم: تولید و محافظت از استخوانها در گرو مصرف کلسیم است. این ماده معدنی که ۹۹% از آن در استخوان و دندان ذخیره شده است در علمکرد عضلات نیز نقش داشته و به طور کلی ادامه حیات بدون آن برای سلولها مقدور نیست.
• ویتامین D: این ویتامین که مهمترین منبع تامین آن نور خورشید است به جذب بهتر کلسیم در بدن کمک میکند. کمبود این ماده مغذی در بسیاری از افراد دیده میشود و بدون وجود آن در بدن سلامت استخوانها به طور کامل به خطر میافتد.
• منیزیم: در کنار کلسیم به افزایش تراکم استخوانها کمک کرده و مانع از پوکی استخوان میشود.
• زینک (روی): در تحریک شکلگیری استخوانها در بدن نقش داشته و برای رشد طبیعی اسکلت بدن ضروری است.
• ویتامین K2: در متابولیسم کلسیم نقش داشته و در ساخت و نگهداری از استخوانها به طور عمده دخیل است و موجب بهبود تراکم مواد معدنی در استخوانها میشود.
به جز ترکیبات ذکر شده دیگر مواد مغذی، ترکیبات آلی و عصارههای گیاهی نیز میتوانند به مکملهای پوکی استخوان افزوده شوند.
بهترین مکمل برای پوکی استخوان
قرصها و مکملهایی که در ادامه معرفی میشوند، در زمره بهترین محصولات برای بهبود پوکی استخوان به حساب میآیند:
قرص سوپراکل نیچرز اونلی
کمک به ساخت و حفاظت از استخوانهای سالم و قوی مهمترین مزیت استفاده از قرص سوپراکل نیچرز اونلی است.
کلسیم به صورت سیترات، ویتامین D، منیزیم و روی ترکیبات موجود در این قرص را تشکیل میدهند.
در کنار هم قرار گرفتن کلیه این مواد مغذی در کنار یکدیگر از تحلیل رفتن استخوانها پیشگیری کرده و به درمان پوکی استخوان نیز کمک میکند.
هم در سنین رشد و هم در سنین بزرگسالی میتوان از این فرآورده که تحت لیسانس کشور آمریکا در ایران تولید میشود، استفاده کرد.
از دیگر مزایای این مکمل میتوان به قابل استفاده بودن آن در دوران بارداری و شیردهی اشاره کرد.
این قرص یکی از بهترین گزینهها جهت پیشگیری از استئوپروز پس از یائسگی در زنان است.
قرص استئوکینون هولیستیکا
این قرص به عنوان بهترین مکمل برای پوکی استخوان با داشتن کلسیم کربنات، ویتامین D3 و K2 در کنترل بیماری پوکی استخوان، پیشگیری از بروز پوکی استخوان بر اثر مصرف کورتون و درمان تکمیلی با بیس فسفوناتها موثر بوده و در سنین رشد نیز به تامین کلسیم مورد نیاز برای بدن کمک میکند.
ویتامینهای موجود در این محصول جذب کلسیم را بهبود بخشیده و حفظ سلامت استخوانها را تضمین میکنند.
طبق گفته شرکت سازنده قرص استئوکینون هولیستیکا اولین مکمل کلسیم بدون رسوب است که از رسوب کلسیم در شریانها پیشگیری میکند.
قرص استئوکر ویتابیوتیکس
این محصول نیز با داشتن ترکیباتی موثر به عنوان بهترین مکمل برای پوکی استخوان میتواند مورد استفاده قرار بگیرد.
کربنات کلسیم، زینک سولفات، منیزیم و ویتامین دی ۳ ترکیبات موجود در قرص استئوکر ویتابیوتیکس را تشکیل میدهند.
تقویت استحکام استخوانها و دندانها از جمله فواید مصرف این قرص است.
قرص استئوکر به منظور تامین کلسیم در دوران بارداری نیز میتواند مورد استفاده قرار گیرد.
این محصول فاقد لاکتوز، گلوتن، مخمر و هر گونه نگهدارنده است.
قرص کلسیترا سوپرابیون
یکی از بهترین مکملهایی که برای بهبود سلامت مفاصل و استخوان میتوان معرفی کرد، قرص کلسیترا سوپرابیون است.
در این محصول علاوه بر کلسیم، ویتامین D3، منیزیم و روی، مس و منگنز نیز وجود دارد.
مس با داشتن خاصیت آنتیاکسیدانی از وارد شدن آسیب به سلولها و بافتهای استخوانی جلوگیری میکند.
منگنز نیز در ترکیب با دیگر مواد مغذی میتواند تراکم استخوان را بهبود بخشیده و در شکلگیری استخوانها نقش داشته باشد.
این محصول سازگار با دستگاه گوارش بوده و هضم و جذب آن به سهولت صورت میگیرد.