نیاز به خواب به عنوان یکی از غرایز طبیعی هر انسانی است که برای ضرورت بدن یک نیاز غیر قابل چشم پوشی است
متاسفانه به دلایل مختلف طیف گسترده ای از مردم دنیا با معضل بی خوابی همراه اند ولی ما در این مقاله با معرفی تعدادی دمنوش به شما کمک میکنیم که خواب راحت تری را تجربه کنید.
بابونه
سالهاست که چای بابونه بهعنوان دارویی طبیعی برای کاهش التهاب، کاهش اضطراب و درمان بیخوابی استفاده میشود. در حقیقت چای بابونه را آرامبخشی ملایم یا خوابآور میدانند.
عوارض آرامبخش بابونه، به یک آنتی اکسیدان بهنام آپیژنین برمیگردد که در چای بابونه فراوان است. آپیژنین برخی گیرندههای خاص مغز را تحریک میکند که باعث کاهش اضطراب و بهخواب رفتن میشوند.
مطالعهای روی افراد مبتلا به بیخوابی مزمن نشان داد کسانی که بهمدت ۲۸ روز، روزانه دو بار و هر بار ۲۷۰ میلیگرم عصارهی بابونه مصرف میکنند، ۱۵ دقیقه زودتر از آنهایی به خواب میروند که این عصاره را مصرف نکردهاند. کسانی که این عصاره را مصرف کردند، دفعات کمتری هم بیدار شدن از خواب در شب را تجربه میکردند.
نتایج این مطالعات دلگرمکننده است؛ بهویژه برای کسانی که با خواب خوب طی شب مشکل دارند. بااینحال، برای تأیید اثرات چای بابونه روی خواب، مطالعات بیشتری باید انجام بشوند.
سنبلالطیب
سنبلالطیب گیاهی است که قرنها برای درمان مشکلاتی مانند بیخوابی، اضطراب و سردرد استفاده میشود. در گذشته و در طول جنگ جهانی دوم، در انگلستان برای کاهش استرس و اضطراب ناشی از حملات هوایی از سنبلالطیب استفاده میشد. امروزه، سنبلالطیب یکی از محبوبترین دمنوش های خواب آور در اروپا و ایالاتمتحدهی آمریکاست.
سنبلالطیب بهصورت مکمل خوراکی بهشکلهای کپسول یا مایع دردسترس است. سنبلالطیب معمولا خشک شده و بهعنوان چای به فروش میرسد.
محققان درمورد نحوهی کارکرد سنبلالطیب درجهت بهبود خواب، اطمینان چندانی ندارند. بااینحال، نظریهای وجود دارد که این گیاه سطح انتقالدهندهی عصبی بهنام گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) را افزایش میدهد. گاهیاوقات مقدار GABA آنقدر فراوان است که میتواند باعث افزایش خوابآلودگی بشود. سنبلالطیب عملکرد برخی داروهای ضداضطراب مانند زاناکس را دارد.
برخی آزمایشات اثر سنبلالطیب را بهعنوان کمککنندهی مؤثر خواب تأیید میکنند. برای مثال، مطالعهای بین ۱۷ فرد مبتلا به مشکلات خواب نشان داد که در ۸۹ درصد از شرکتکنندگان، مصرف عصارهی سنبلالطیب خواب را بهبود داد. علاوهبراین، پس از مصرف این عصاره، عوارض جانبی مانند خوابآلودگی صبحگاهی هم مشاهده نمیشود.
اسطوخدوس
اسطوخدوس گیاهی است که اغلب بهدلیل رایحهی معطر و آرامبخش خود موردتوجه بوده است. در دوران باستان، یونانیها و رومیها اغلب اسطوخدوس را به وانهای حمامشان اضافه میکردند و در رایحهی آرامبخش آن نفس میکشیدند.
چای اسطوخدوس از غنچههای کوچک بنفش گیاه گلدار تهیه میشود. این گیاه بومی منطقهی مدیترانه است که درحالحاضر در سرتاسر دنیا رشد میکند و بسیاری از مردم برای آرامش و کمک به خواب راحت، چای اسطوخدوس مینوشند.
تحقیقات نشان دادهاند اسطوخدوس میتواند باعث کاهش اضطراب و بهبود کیفیت خواب افراد مبتلا به اضطراب و اختلالات وابسته به اضطراب هم بشود. بنابراین، اگر اضطراب یکی از دلایلی است که باعث میشود خواب به چشمانتان نیاید، نوشیدن چای اسطوخدوس میتواند برایتان مفید باشد.
بادَرَنجبویه
بادَرَنجبویه متعلق به خانوادهی نعناعیان است و در سرتاسر دنیا رشد میکند. عصارهی بادرنجبویه غالبا برای مصارف آروماتراپی بهفروش میرسد و برگهای بادرنجبویه هم برای تهیهی چای خشک میشوند. از قرون وسطی این گیاه معطر با رایحهی مرکبات، برای کاهش استرس و بهبود خواب استفاده شده است.
شواهد نشان میدهند که بادرنجبویه باعث افزیش سطح GABA در موش میشود، و این امر نشان میدهد که بادرنجبویه خاصیت آرامبخشی دارد. علاوهبراین، مطالعهی روی انسان هم نشان داد که ۴۲ درصد علائم بیخوابی شرکتکنندگان بعد از مصرف روزانه ۶۰۰ میلیگرم عصارهی بادرنجبویه بهمدت ۱۵ روز کاهش پیدا کرد.
اگر بهطور مزمن مشکلات مربوط به خواب دارید، نوشیدن چای بادرنجبویه قبل از خواب میتواند برایتان مفید باشد.
گل ساعتی
چای گل ساعتی از برگ، گل و ساقههای خشکشدهی گیاه ساعتی تهیه میشود. در گذشته، از گل ساعتی برای کاهش اضطراب و بهبود خواب استفاده میشد. اخیرا هم آزمایشاتی درمورد بررسی توانایی چای گل ساعتی در بهبود بیخوابی و کیفیت خواب انجام شده است.
برای مثال، آزمایشی روی ۴۰ سالمند سالم نشان داد افرادی که بهمدت یک هفته هر روز چای گل ساعتی نوشیدند، نسبتبه شرکتکنندگانی که چای گل ساعتی مصرف نکردند، بهمراتب کیفیت خواب بهتری داشتند.
در آزمایش دیگری، محققان تأثیر گل ساعتی را با سنبلالطیب و رازک با آمبین، دارویی که معمولا برای درمان بیخوابی تجویز میشود، مقایسه کردند. نتایج نشان داد که ترکیب گل ساعتی مانند آمبین در بهبود کیفیت خواب مؤثر است.
ماگنولیا
ماگنولیا گیاه گلداری است که بیش از صد سال است در سرتاسر دنیا وجود دارد. چای ماگنولیا اکثرا از پوست گیاه و همینطور تعدادی جوانه و ساقههای خشکشده تهیه میشود.
در گذشته، ماگنولیا در طب چینی برای ناراحتیهای گوارشی، گرفتگی بینی و تسکین استرس استفاده میشد. درحالِحاضر در سرتاسر دنیا نیز برای اثرات ضداضطراب و آرامبخشی آن مصرف میشود.
بهنظر میرسد اثر آرامبخشی ماگنولیا، به ترکیب هونوکیول مربوط میشود که بهفراوانی در ساقهها، گلها و پوست گیاه وجود دارد. گفته میشود هونوکیول با تغییر گیرندههای GABA در مغز، میتواند باعث افزایش خوابآلودگی شود.
در آزمایشات متعددی که روی موشها انجام شد، ماگنولیا یا هونوکیول استخراجشده از گیاه ماگنولیا، باعث کاهش زمان بهخواب رفتن و افزایش ساعت خواب شد.
اگرچه تحقیقات بیشتری برای تأیید اثرات ماگنولیا روی انسان باید انجام بشوند، اما تحقیقات اولیه نشان میدهند که نوشیدن چای پوست ماگنولیا میتواند به بهبود خواب کمک کند.
در ادامه به طرز تهیه چند تا از دمنوش های خواب آور بالا اشاره میکنیم:
طرز تهیه دمنوش بابونه:
مواد لازم:
- بابونه خشک شده به مقدار ۴ تا ۸ گرم
- ۲۵۰ میلی لیتر آب
طرز تهیه
- آب را در یک ظرف یا کتری بجوشانید.
- گل های بابونه خشک شده را به آب جوش بیفزائید.
- ۱۵ دقیقه منتظر بمانید تا دم بکشد.
- در صورت دلخواه اندکی عسل افزوده و سپس نوش جان کنید.
ریشه سنبل الطیب
سنبل الطیب گیاهی است که قرنها برای درمان مشکلاتی از قبیل بیخوابی، دستپاچگی عصبی و سردرد به کار رفته است.
از لحاظ تاریخی سنبل الطیب در انگلستان به منظور رفع استرس و اضطراب ناشی از حملات هوایی در جنگ جهانی دوم استفاده می شده است.
امروزه نیز سنبل الطیب یکی از پرمصرف ترین داروهای گیاهی خواب آور در اروپا و امریکاست.
این گیاه به اشکال زیر قابل تهیه است:
- مکمل غذایی
- عصاره مایع (عرق سنبل الطیب)
- ریشه خشک شده
- چای سنبل الطیب
محققان هنوز به طور کامل از عملکرد خواب آوری ریشه سنبل الطیب آگاه نیستند؛ با این حال یک تئوری در این رابطه ارائه شده است که به این قرار است:
چای سنبل الطیب سطح انتقال دهنده عصبی گاما آمینو بوتیریک اسید (اصطلاحا GABA) را در بدن بالا می برد.
هنگامی که سطح GABA بالا میرود پیام های عصبی القای خواب از مغز آزاد میشود، و این روش برای القای خواب همان روشی است که داروهای خواب آور شیمیایی مانند Xanax در پیش می گیرند.
برخی از تحقیقات نیز تاثیر بالای سنبل الطیب در القای خواب را تصدیق میکنند.
به عنوان مثال در یک پژوهش که بر روی ۲۷ نفر مبتلا به اختلالات خواب انجام شده است ۸۹ ٪ افراد پس از طی دوره درمانی با عصاره ریشه سنبل الطیب نتایج امیدوارکننده ای را نشان داده اند.
دمنوش خواب آور اسطوخودوس
اسطوخودوس گیاهی است که به واسطه عطر و خاصیت آرامبخشی اش به شهرت رسیده است.
در زمان باستان یونانی ها و رومیان اغلب اسطوخودوس را به آب حمام خود می افزودند تا از طریق تنفس بخارات این گیاه اضطراب و هیجان را از خود دور کنند.
چای اسطوخودوس از جوانه های بنفش رنگ گل های این گیاه تهیه می شود.
با اینکه خاستگاه اسطوخودوس منطقه مدیترانه است اما امروزه این گیاه در سرتاسر جهان پرورش می یابد.
اغلب مردم، دمنوش اسطوخودوس را برای تمدد اعصاب، تسلط بر اعصاب و القاء خواب استفاده میکنند.
تحقیقات انجام شده گواهی بر فواید منحصربفرد گیاه اسطوخودوس می باشد.
در تحقیقی که بر روی ۸۰ بانوی تازه فارغ شده تایوانی انجام شد مشخص شد آن دسته از مادرانی که حداقل به مدت دو هفته روزانه دو مرتبه چای اسطوخودوس را استشمام و می نوشند نسبت به دسته ای که با این نوشیدنی بیگانه اند کمتر دچار افسردگی پس از زایمان میشوند.
طرز تهیه دمنوش اسطوخودوس
مواد لازم:
- ¼ فنجان گلبرگ اسطوخودوس تازه
- ۱ فنجان برگ نعناع تازه
- ۴ فنجان آب
طرز تهیه:
- گلبرگ های اسطوخودوس و برگهای نعناع را در یک ظرف ریخته و به آن آب بیفزائید.
- مخلوط فوق را حرارت دهید تا به جوش بیاید.
- سپس شعله را کم کرده و به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه دیگر حرارت دهید.
- شعله را خاموش کرده، دمنوشتان را از صافی عبور دهید.
- به صورت گرم یا سرد (بسته به ذائقه شخصی) نوش جان نمائید.
بادرنجبویه
بادرنجبویه به خانواده نعناعیان تعلق دارد و در گرداگرد جهان یافت میشود.
اگرچه بادرنجبویه اغلب به صورت عصاره های درمانی به فروش میرسد، اما برگهای این گیاه نیز به منظور تهیه دمنوش، خشک شده و به فروش میرسد.
مصرف بادرنجبویه معمولا از دوره میانسالی به بعد برای کاهش استرس و تامین سلامت خواب توصیه میگردد.
آزمایشات انجام شده بر روی موشهای آزمایشگاهی بیانگر آنست که بادرنجبویه سطح انتقال دهنده عصبی گاما آمینو بوتیریک اسید (ماده القا کننده خواب مترشحه از سیستم عصبی) را افزایش میدهد و از این طریق به عنوان یک آرامبخش گیاهی نیز عمل میکند.
در تحقیق دیگری که بر روی انسانها انجام شده است مشخص شده که مصرف روزانه ۶۰۰ میلی گرم از عصاره بادرنجبویه به مدت ۱۵ روز سطح علائم بیخوابی را تا ۴۲ درصد کاهش میدهد.
اگر شما نیز جزو آن دسته افرادی هستید که از مشکلات بیخوابی در رنجید توصیه میشود هر شب قبل از خواب یک فنجان دمنوش بادرنجبویه میل کنید.
طرز تهیه دمنوش بادرنجبویه
مواد لازم:
- ۴ فنجان آب
- ۲ قاشق غذاخوری بادرنجبویه خشک شده
- یک ورقه نازک لیمو
- ½ قاشق غذاخوری آویشن تازه
- ۱ قاشق غذاخوری آبلیمو
طرز تهیه:
- آب را بجوشانید.
- شعله را خاموش کرده و ده دقیقه منتظر بمانید تا آب کمی خنک شود.
- آب جوش را در یک قوری ریخته و بادرنجبویه، لیمو و آویشن را به آن بیفزائید.
- ۱۰ دقیقه منتظر بمانید تا دمنوش دم بکشد.
- پیش از میل کردن آب لیموی تازه را به دمنوش افزوده و نوش جان کنید.
زردچوبه
زردچوبه محتوی مقادیر بالایی از یک ترکیب آنتی اکسیدان به نام کرکومیکن curcumin می باشد. از جمله فواید این ترکیب عبارتند از:
- آنتی اکسیدان قوی
- سم زدایی
- کندی روند پیری
- ضد سرطان
- محرک خواب
طرز تهیه دمنوش زرد چوبه:
مواد لازم:
- ۱ تا ۲ قاشق چایخوری زردچوبه
- ۲ فنجان آب
- ۱ قاشق چایخوری دارچین
- ½ قاشق چایخوری جوز هندی
- کمی میخک
- ۱ قاشق چایخوری عسل
طرز تهیه:
- آب را بجوشانید.
- تمام مواد بالا را (به غیر از عسل)در آب ریخته و هم بزنید.
- پس از پنج دقیقه شعله را خاموش کرده و پنج دقیقه دیگر منتظر بمانید.
- چایتان را از صافی عبور داده، عسل افزوده و نوش جان نمایید.