زنجبیل چیست؟
زنجبیل از گیاهان گل دار بومی جنوب شرقی آسیا و جزو سالم ترین و خوش طعم ترین ادویه های روی کره زمین است که به خانواده زنجبیلیان تعلق داشته و با ادویه جاتی همچون زردچوبه و هل هم خانواده می باشد.
ادویه زنجبیل در واقع ریزوم یا ساقه زیر زمینی این گیاه است که به صورت تازه، خشک، پودر و یا به شکل آب و روغن زنجبیل استفاده شده و خواص زیادی برای سلامتی دارد که از جمله آن ها می توان به درمان حالت تهوع، کاهش وزن، تسکین درد آرتروز، کاهش قند خون، رفع سوء هاضمه و درد پریود اشاره کرد.
خواص و فواید زنجبیل
درمان حالت تهوع
به نظر می رسد زنجبیل تاثیر خوبی در کاهش حالت تهوع دارد و به درمان تهوع ناشی از شیمی درمانی، تهوع و استفراغ در افرادی که تحت انواع خاصی از عمل جراحی قرار گرفته اند و حالت تهوع بارداری ناشی از بیماری صبحگاهی کمک می کند.
گفته شده مصرف 1.1 تا 1.5 گرم زنجبیل می تواند تا حد زیادی علائم مربوط به تهوع را کاهش دهد اگرچه به نظر نمی رسد در کاهش دفعات استفراغ تاثیری داشته باشد.
مصرف زنجبیل اغلب اوقات بی خطر است اما اگر باردار هستید قبل از خوردن مقادیر زیاد زنجبیل حتما با پزشک مشورت کنید و به خصوص در دوران نزدیک به زایمان یا اگر سقط جنین داشته اید از مصرف آن اجتناب کنید.
به طور کلی مصرف 1 تا 1.5 گرم زنجبیل برای درمان هر نوع حالت تهوع مفید است.
کاهش وزن
به نظر می رسد مصرف زنجبیل تاثیر خوبی در کاهش وزن داشته، به کاهش نسبت دور کمر و ران و نسبت ران در افرادی که دچار اضافه وزن و چاقی هستند کمک می کند و برای کاهش شاخص توده بدنی و سطح انسولین خون که با چاقی مرتبط می باشد مفید می باشد.
این خاصیت زنجبیل احتمالا به توانایی آن در افزایش کالری سوزی یا کاهش التهاب بدن بر می گردد.
کاهش قند خون
زنجبیل دارای خواص ضد دیابت قدرتمند است و به نظر می رسد مصرف آن به کاهش قند خون ناشتا در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کمک می کند.
این ادویه برای کاهش HbA1c (نوعی نشانگر سطح قند خون در طولانی مدت)، کاهش نسبت آپولیپوپروتئین B به آپولیپوپروتئین A-I و مالون دی آلدئید بالا که هر دو از عوامل خطر زای ابتلا به بیماری های قلبی در افراد مبتلا به دیابت می باشد کمک می کند.
ناگفته نماند مالون دی آلدئید محصول جانبی استرس اکسیداتیو در بدن می باشد.
کاهش کلسترول
بالا بودن کلسترول بد خون خطر ابتلا به بیماری های قلبی که در بیماران مبتلا به دیابت رایج تر است را افزایش می دهد.
یکی از بزرگ ترین خواص دارویی زنجبیل کاهش سطح کلسترول بد و تری گلیسیرید خون است و اثری مشابه داروی آتورواستاتین در کاهش چربی خون دارد.
زنجبیل همچنین تاثیر خوبی در افزایش کلسترول خوب بدن دارد.
سرماخوردگی
زنجبیل دارای خواص آنتی هیستامینی است و با باز کردن راه تنفسی و تحریک ترشح مخاط به درمان انواع آلرژی تنفسی کمک می کند.
همچنین از دیرباز زنجبیل به عنوان درمان گیاهی سرماخوردگی و آنفلوآنزا استفاده شده است.
درمان سرفه و گلودرد
1 قاشق چایخوری آب زنجبیل و عسل برای رفع سرفه و گلو درد ناشی از سرماخوردگی مفید است و چای زنجبیل احتقان گلو و بینی را برطرف می کند.
مخلوط شنبلیله و آب زنجبیل تازه نیز به درمان آسم کمک می کند.
معده
زنجبیل از بهترین گیاهان دارویی برای معده و گوارش است که به ترشح صفرا و تحریک هضم بهتر غذا کمک کرده و دمنوش زنجبیل ناراحتی های معده از جمله گرفتگی، سوزش سر دل، اسهال و نفخ را برطرف می کند.
برای درمان نفخ معده توصیه می شود در طول روز دو یا سه بار مقداری زنجبیل (در دوزهای 250 تا 500 میلی گرم) میل کنید.
برای درمان ناراحتی های معده زنجبیل تازه را خرد کرده و روی آن نمک بپاشید، سپس در طول روز به طور مرتب این قطعات را بجوید.
اثرات ضد سرطان
تأثیر زنجبیل در جلوگیری یا سرکوب رشد سرطان در انواع مختلف سرطان از جمله لنفوم، هپاتوم، سرطان روده بزرگ، سرطان پستان، سرطان پوست، سرطان کبد و سرطان مثانه بررسی شده است.
مکانیسم‌های پیشنهادی برای توضیح فعالیت‌های ضد سرطانی زنجبیل و عصاره آن شامل فعالیت آنتی‌اکسیدانی و توانایی القای آپوپتوز، کاهش توان تکثیر سلولی، توقف چرخه سلولی و سرکوب مسیر انتقال سیگنال NF-κB/COX-2 است.
عوارض جانبی و مضرات زنجبیل
• برخی افراد پس از مصرف زنجبیل دچار سوزش خفیف یا ناراحتی معده، رفلاکس اسید و اسهال می شوند.
• افراد مبتلا به سنگ صفرا، دیابت و اختلال لخته شدن خون لازم است قبل از مصرف زنجبیل با پزشک مشورت کنند
• زنجبیل ممکن است با آسپرین و داروهای رقیق کننده خون، فشار خون بالا و داروهای دیابت تداخل داشته باشد
• زنان باردار و مادران شیرده قبل از مصرف مکمل زنجبیل باید با پزشک مشورت کنند
• در موارد نادر ممکن است باعث بروز کهیر، سوزش دهان، تنگی نفس یا ورم شود
• در صورت استعمال موضعی زنجبیل ممکن است باعث بروز تحریکات پوستی شود، حتما قبل از استفاده روی بخش کوچکی از پوست تست شود
