عدم تمرکز
تمرکز، توانایی متمرکز کردن توجه شما به وظایف خودتان است.
با داشتن مهارت های تمرکز کافی، شما می توانید حواس پرتی ها را از بین ببرید و از هر عاملی که باعث عدم تمرکز شما می شوند، جلوگیری کنید.
وقتی تمرکز در بالاترین حد خود قرار بگیرد، متوجه خواهید شد که می توانید راحت تر، سریع تر و بهتر کار کنید.
میزان تمرکز شما بستگی به تعهد کاری، علاقه شما به کار، توانایی در انجام کار، وضعیت جسمی و روانی و محیطی اطراف شما بستگی دارد.
هنگامی که توانستید این عوامل را تنظیم کرده و ذهنیت درستی پیدا کنید، متوجه می شوید که می توانید بهتر تمرکز کرده و افکار بی ربط را حذف کنید.
عدم تمرکز همیشه خطرناک نیست، اما ناتوانی در تمرکز می تواند نشان دهنده ی این باشد که شما نیاز به درمان های پزشکی دارید.
برخی از شرایط پزشکی ممکن است باعث عدم تمرکز یا حواس پرتی شما شود.
علت عدم تمرکز
مشکلات تمرکز برای اکثر افراد در زمان های مختلف در طول زندگی شایع هستند و می تواند در اثر عوامل غذایی، محیطی، ژنتیکی، شیمیایی یا هورمونی ایجاد شود.
برخی از علت های مهم عدم تمرکز در این زمینه ها عبارتند از:
استفادهی بیش از حد از تکنولوژی
وسایل هوشمند، موبایل، کامپیوتر و آیپاد همگی تمرکز شما را برهم میزنند.
مغز انسان همانند یک منشی عمل میکند و به شما برای منظم بودن و مدیریت زمان کمک میکند؛ اما پژوهشها نشان میدهد هرچه کارهای بیشتری را همزمان انجام بدهید، سختتر میتوانید روی آنها تمرکز کنید.
یادگیری مهارتهای اولیهی منظم بودن مانند نوشتن وظایف و استفاده از جدول برنامهریزی کارهای روزانه، محدود کردن زمان تماشای تلویزیون و استفاده از اینترنت میتواند به حل این مشکلات کمک کند.
عدم استفاده از تکنولوژی در ساعات خاص مثلا بعد از صرف شام یا پیش از خواب نیز میتواند در حل این مشکل مفید باشد.
اگر بهطور مداوم نمیتوانید بر کارهای مهمتان تمرکز کنید یا بدون تلفن همراه و اینترنت نمیتوانید چیزی را به خاطر بیاورید باید به پزشک مراجعه کنید.
به گفتهی دکتر ویلنز وقتی مغز نتواند بهدرستی عمل کند، شما بهراحتی تمرکزتان را از دست میدهید و نمیتوانید از انجام کارها نتیجهی مطلوبی بهدست بیاورید.
کمبود خواب
اگر خواب کافی ندارید (هفت یا هشت ساعت خواب شبانه)، احتمالا دچار افکار آشفته هستید و در مدیریت کارهای روزانهتان مشکل دارید.
این واکنش طبیعی است و با استراحت کافی و زودتر خوابیدن میتوانید تمرکز خود را دوباره بهدست آورید.
اما اگر دچار اختلال خواب هستید یا وقتی از خواب بیدار میشوید هنوز خستهاید، از خلقوخوی متغیر رنج میبرید و اختلال توجهی مانند عدم تمرکز یا اختلال هوشیاری دارید به پزشک مراجعه کنید.
ممکن است به اختلال خواب مزمن دچار باشید و با بهبود الگوی خواب خود آن را درمان کنید.
اما در بزرگسالانی که به اختلال توجه و تمرکز دچار هستند، بدخوابی و عدم رعایت بهداشت خواب مشکل تمرکز را پیچیدهتر میکند و تغییر عادات خواب کمک چندانی به آنها نخواهد کرد.
اضطراب بیش از حد
اضطراب تأثیر مستقیمی روی تمرکز دارد زیرا در تقابل با بخشهای شناختی (قسمتهایی از مغز که وظیفهی تفکر سریع و دقیق را دارند) عمل میکند.
در نتیجه عصبی و مضطرب بودن تمرکز را دشوارتر میکند.
محققان دانشگاه «ویسکانسین مدیسن» (Wisconsin-Madison) دریافتند استفاده از تکنیکهای ریلکسیشن (تن آرامی) باعث میشود بر عواملی که موجب عدم تمرکز شما میشوند، کنترل بیشتری داشته باشید.
همچنین پژوهش دیگری در دانشگاه یوسیالای (UCLA) نشان میدهد بزرگسالان مبتلا به اختلال توجه و تمرکز با مدیتیشن میتوانند تمرکز خود را بهبود بدهند و افسردگی و اضطراب خود را کم کنند.
اگر اختلال خلقی ناشی از اضطراب مانند عصبی بودن و افسردگی دارید یا اگر اضطراب توانایی تمرکزتان را کم کرده است بهطوریکه روی کار، روابط فردی و امور تحصیلی شما اثر منفی دارد به پزشک مراجعه کنید و همهی علائم و مشکلاتتان را شرح بدهید تا با کمک پزشک این مشکل حل شود.
کمتحرکی و ورزش نکردن
تحقیقات نشان داده ورزش منظم ذهن را آگاه و فعال نگه میدارد و قدرت حافظه و یادگیری را افزایش میدهد.
توجه به ورزش منظم در بزرگسالانی که اختلال توجه و تمرکز و ذهن بیقرار دارند، مهمتر است.
به گفتهی دکتر ویلنز بیمارانی که ورزش میکنند توجه و توانایی تمرکزشان بهتر میشود.
همچنین ورزش منظم باعث میشود انرژی مضاعفی را که منجر به بیقراری میشود، مصرف کنید و خواب بهتری در شب داشته باشید.
اگر نمیتوانید مدتی آرام بنشینید (مثلا در یک جلسهی کاری یا پشت میز کار خود) و دائم باید از پشت میز بلند شوید و حرکت کنید یا با ورزش بیش از حد (دو یا سه ساعت در روز) سعی دارید مشکل بیقراری خود را حل کنید از پزشک کمک بگیرید.
مشکلات هورمونی
اختلال در عملکرد غده فوق کلیوی می تواند منجر به تغییر در سطح انرژی و توانایی تمرکز شما شود.
مشکلات تیروئید
هنگامی که تیروئید شما خیلی کم یا بیش از حد کار کند (در شرایط پرکاری و کم کاری تیروئید) ممکن است تمرکز شما با اختلال روبرو شود.
درمان عدم تمرکز
بسته به علت اصلی عدم تمرکز، درمان می تواند در افراد مختلف متفاوت باشد.
انجام تمرینات مغزی، تنظیم رژیم غذایی و روان درمانی، روش های رایجی هستند که می توان آن ها را در خانه انجام دهید.
روان شناسان ممکن است با ارائه مشاوره شناختی یا توانبخشی به شما کمک کنند.
در موارد جدی تر مانند اختلال افسردگی یا بیماری های دیگر، ممکن است دارو نیز تجویز شود.