گلوتامین چیست ؟
گلوتامین یکی از 20 اسید آمینه مورد نیاز بدن است، اسیدهای آمینه با هم ترکیب می شوند و انواع پروتئین را می سازند، گلوتامین فراوان ترین اسید آمینه موجود در جریان خون و غلظت آن در حدود 500 الی 900 میکرومول در لیتر است، با آنکه بدن انسان قادر به تولید مقداری گلوتامین بوده اما اکثر دانشمندان پزشکی آنرا جز اسید آمینه های ضروری می دانند یعنی نیاز است از تغذیه خود نیز گلوتامین را دریافت کنیم.
نقش و عملکرد گلوتامین
گلوتامین نقش مهمی در حفظ نسبت اسید و باز در بدن ایفا می کند، همچنین بدن از گلوتامین برای دفع آمونیاک استفاده می نماید، آمونیاک ماده ای سمی است که بر اثر واکنش های دامیناسیون تولید می گردد، گلوتامین به آمونیاک متصل شده و دفع آنرا از طریق کلیه ها ممکن می سازد.
گلوتامین در عضلات ساخته شده و سپس از طریق جریان خون به سایر ارگان های بدن انتقال می یابد، معمولا بدن می تواند مقدار گلوتامین مورد نیاز خود را تولید کند، اما شرایط خاص مانند جراحت و آسیب دیدگی، عمل جراحی، استرس زیاد، ورزش های سنگین، بیماری های عفونی و غیره سطح گلوتامین را کاهش می دهند که در این شرایط نیار است مقدار بیشتری گلوتامین از طریق تغذیه و یا مکمل های غذایی دریافت کنیم.
بازسازی بافت ها و بهبود زخم ها
زمانی که دچار بیماری های عفونی و یا بدنمان دچار آسیب و یا زمانی که استرس زیادی به ما وارد می شود، هورمون کورتیزول(هورمون استرس) به مقدار زیادی در جریان خونمان آزاد می گردد، میزان بالای کورتیزول باعث کاهش ذخایر گلوتامین در بدن می گردد.
تحقیقات نشان می دهند که مصرف مکمل های گلوتامین میزان مرگ و میر در افرادی که دچار سانحه و آسیب های بدنی می شوند را کاهش می دهد، همچنین گلوتامین باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش احتمال بروز عفونت بویژه بعد از انجام عمل جراحی می گردد.
به عبارت دیگر گلوتامین به بدن برای بازسازی بافت ها، اندام ها، مقابله با استرس و تقویت سیستم ایمنی کمک می کند.
گلوتامین و هورمون رشد
گلوتامین به بدن در تولید هورمون رشد(HGH) کمک می کند، تحقیقات نشان می دهند که میزان هورمون رشد تا 400% بعد از استفاده از مکمل های گلوتامین افزایش می باید.
از دیگر نقش های گلوتامین می توان کمک به تنظیم میزان هورمون انسولین و تثبیت قند خون اشاره کرد، مصرف مکمل های گلوتامین باعث کاهش نوسانات قند خون و ولع خوردن مواد قندی و شیرینی جات می گردد که نکته بسیار سودمندی برای افراد چاق و مبتلا به دیابت می باشد.
التهاب در روده ها
گلوتامین نقش مهمی در حفاظت از مخاط دستگاه گوارش ایفا می کند و محققان تصور می کنند مکمل های گلوتامین می تواند برای افراد مبتلا به التهاب روده ها مفید باشد، برخی تحقیقات نشان می دهند مصرف مکمل های گلوتامین در کنار درمان استاندارد پزشکی باعث کاهش علائم بیماری کرون می شود.
سرطان
افرادی که از سرطان رنج می برند اغلب دارای سطح پایینی از گلوتامین می باشند، برخی از پزشکان استفاده از مکمل های گلوتامین برای افرادی که شیمی درمانی و یا پرتو درمانی انجام می دهند را سودمند می دانند.
برخی تحقیقات نشان می دهند مکمل های گلوتامین باعث کاهش عوارض شیمی درمانی از قبیل التهاب در دهان، تهوع، اسهال و ریزش مو می گردد.
بیماری ایدز و ویروس اچ ای وی(HIV)
افراد مبتلا به ویروس اچ ای وی و یا بیماری ایدز اغلب با مشکلاتی از قبیل کاهش وزن، تحلیل عضلات، خستگی مفرط مواجه می باشند، برخی مطالعات نشان می دهند، مصرف مکمل های گلوتامین باعث افزایش وزن و جلوگیری از تحلیل عضلات در این افراد می شود.
پیوند مغز استخوان
به نظر می رسد تزریق وریدی گلوتامین در افرادی که عمل پیوند مغز استخوان انجام می دهند باعث افزایش سرعت بهبود و جلوگیری از عفونت احتمالی می گردد.
اهمیت مصرف مکمل گلوتامین در ورزشکاران چیست؟
همانطور که پیشتر ذکر شد، افراد ورزشکار بیشتر دغدغه دانستن بهترین زمان مصرف گلوتامین را دارند.
به طور کلی نیاز ورزشکاران به مصرف مکمل گلوتامین بیشتر از سایر افراد است.
برخی از علل آن عبارتند از:
• مصرف گلوتامین مانع از تخریب سلولهای عضلانی بعد از ورزش میشود.
زمانی که شما به شدت ورزش میکنید آب زیادی از دست خواهید داد.
گلوتامین از کمآبی بدن جلوگیری میکند و در نتیجه مانع از تخریب سلولهای عضلانی در مواقع کمآبی خواهد شد.
• گلوتامین قدرت سیستم ایمنی بدن را بهبود میبخشد.
اگر شما میخواهید یک سیستم ایمنی سالم داشته باشید، بهتر است مصرف گلوتامین را در برنامه غذایی خود جدی بگیرید.
این موضوع به شما کمک میکند تا با خیال راحت به ورزش خود بپردازید بدون آنکه نگران سرماخوردگی ، عفونتهای ویروسی و دیگر بیماریهای عفونی باشید.
• مصرف گلوتامین باعث افزایش عملکرد مغزتان خواهد شد.
در واقع گلوتامین سطح برخی از نوروترنسمیترها را که ناقل پیام به مغز هستند افزایش میدهد.
در نتیجه به شما کمک میکند که سریعتر ریکاوری کنید و مغزتان با قدرت بیشتری به کار خود ادامه دهد.
چطور گلوتامین مصرف کنیم؟
برای جلوگیری از عوارض جانبی بالقوه، با یک دوز کم روزانه شروع کنید، و بتدریج آن را افزایش دهید.
مقدار توصیه شده را تقسیم کنید تا چند بار در روز، از آن استفاده کنید.
مرکز پزشکی دانشگاه مریلند گزارش میدهد که گلوتامین به احتمال زیاد در دوز ۱۴ گرم یا بیشتر در روز، بی خطر است؛ اما توصیه میشود که از این دوزها، تنها با نظارت پزشکتان استفاده کنید.
همیشه گلوتامین را با مایعات یا غذاهای سرد یا در دمای اتاق مصرف کنید.
هرگز گلوتامین را به نوشیدنیهای گرم اضافه نکنید، زیرا گرما گلوتامین را از بین میبرد.
فراموش نکنید که افراد مبتلا به بیماری کبدی، کلیوی یا «سندرم ری»، نباید از گلوتامین استفاده کنند.
میزان گلوتامین مورد نیاز ورزشکاران
میزان مصرف گلوتامین بستگی به عواملی از قبیل وزن، میزان تمرینات و برنامه غذایی دارد، دوز معمول مصرف گلوتامین برای ورزشکاران روزانه 5 الی 15 گرم می باشد، مکمل های گلوتامین بهتر است با شکم خالی و بین وعده های غذایی مصرف تا بهتر جذب گردد.
قبل و بلافاصله بعد از تمرین زمان مناسبی برای مصرف گلوتامین می باشد.
آیا مکمل های گلوتامین دارای عوارض جانبی می باشند:
چنانچه در دوز استاندارد از مکمل های گلوتامین استفاده شود دارای عوارض جانبی نمی باشند.
زنان باردار و شیرده: تحقیقات کافی برای بی ضرر بودن مصرف گلوتامین در دوران بارداری و شیردهی صورت نگرفته است به همین جهت مصرف آن در این دوران توصیه نمی شود.
اگر برای طولانی مدت از مکمل های گلوتامین استفاده می کنید لازم است در کنار آن از مکمل ب کمپلکس که حاوی ویتامین های ب می باشد نیز استفاده نمایید، ویتامین های ب بویژه B12 و B6 در متابولیزم گلوتامین نقش مهمی ایفا می کنند.
منابع غذایی گلوتامین:
گلوتامین در پروتئین های حیوانی و برخی از پروتئین های گیاهی مانند حبوبات، جو و کلم قرمز یافت می شود، البته پروتئین های گیاهی به راحتی هضم و جذب بدن نمی گردند.
بالاترین میزان گلوتامین در مواد غذایی زیر یافت می شود:
1. استخوان و پای مرغ
2. گوشت گاو (بویژه گاوهایی که از علف تغذیه می کنند)
3. کلم چینی
4. بعضی از انواع پنیر(بویژه پنیرهای محلی)
5. ماهی تن و ماهی قزل آلا
6. گوشت بوقلمون
7. گوشت آهو و گوزن
بهترین زمان مصرف گلوتامین برای ورزشکاران کی است؟
اکنون وقت آن است که به شما بگوییم بهترین زمان مصرف گلوتامین چه زمانی است.
بهترین زمان مصرف گلوتامین در یک جمله، درست قبل و بعد از تمرین است.
با این وجود ما توصیه میکنیم از مکملهای گلوتامین بلافاصله پس از بیدار شدن، 30 دقیقه قبل و بعد از تمرین و درست قبل از رفتن به رختخواب استفاده کنید.
اینها بهترین زمان مصرف گلوتامین است و با بالا بردن سطح هورمون رشد، به شما کمک میکند بیشترین حجم توده عضلانی را کسب کنید و قدرت عضلانی خود را ارتقا دهید.